Weet je nog hoe het hitterecord in Nederland aan gort ging? We worden in onze tijd geconfronteerd met ongekende klimaatveranderingen. Er is de impact van de coronapandemie en de opkomst van nieuwe technologieën en sociale tegenstellingen. Nooit eerder hebben we als mensheid de aarde, de omgeving waarin we wonen, zo belast en uitgewoond. Hoe kunnen we betere voorouders zijn voor de volgende generaties?
Die vraag stelt Roman Krznaric (1970), publieksfilosoof, politicoloog en schrijver. Hij beschrijft in zijn nieuwste boek De goede voorouder dat deze tijd gekenmerkt wordt door ziekelijk kortetermijndenken. Politici kijken niet verder dan een paar jaar: tot de volgende verkiezingen of hun volgende benoeming.
Krznaric is samen met Alain de Botton oprichters van de School of Life in Londen. Zijn vrouw Kate Raworth heeft een model voor een alternatieve economische orde, de ‘donuteconomie’. Zij is voor een sociale ondergrens waarmee alle mensen voorzien worden in hun basisbehoeften én een ecologische bovengrens aan de economie. We moeten leren om niet te krap en niet te ruim te leven, binnen de donut te blijven.
Roman Krznaric vindt dat we teveel in een vluchtig ‘nu’ leven. Hij wijst op het effect van telefoons, internetafleiding maar ook gewone klokken. Door ons te focussen op minuten en secondes, gaan we steeds minder aandacht hebben voor de gevolgen van ons handelen voor de lange termijn. We leven in deadlines en bestellen met een druk op de knop allerlei aankopen. Onze economie en ons politieke stelsel zijn voornamelijk op de korte termijn gericht. Terwijl we als een van de weinige diersoorten de mogelijkheid hebben om te plannen en langtermijndenken kunnen hebben.
Het zou goed zijn om eens wat verder te kijken dan de tijd die je in je baan of je leven hebt. Kijk echt eens naar de toekomst. Het leven van de kinderen van je kinderen wordt bepaald door de manier waarop wij met onze natuurlijke bronnen omgaan. Een voorbeeld van dit lamge termijn denken zijn de middeleeuwse kathedralen. Ontworpen door architecten die heel goed wisten dat ze die nooit af zouden zien. Of de waterschappen en deltawerken in Nederland, die zijn ook bedacht voor de lange termijn.’
Roman Krzanic wijst ons op wat wel best wel weten: we vervuilen de lucht en oceanen, we dragen zelf bij aan de afnemende biodiversiteit. Je kunt je ogen hier niet voor blijven sluiten. Onze kleinkinderen zijn de dupe. Omdat we dit nu echt wel weten, hebben we een grote verantwoordelijkheid.
En er is hoop! De mensheid kan iets doen aan de klimaatcrisis. Daarvoor zijn tijdrebellen belangrijk: mensen die stoppen met kortetermijndenken. Laten we werken aan een transformatie van het beleid. Zowel bij je eigen manier van consumeren als op nationaal en internationaal niveau. Door je bewust te zijn van je eigen bijdrage of je footprint op deze aarde, kan je meewerken aan langtermijndenken. We hoeven net aldoor te groeien in onze materiele behoeftes.
Tijdrebellen strijden voor begrenzen van behoeftes en een circulaire economie. Door aandacht te geven aan onze omgeving en voor wat er leeft en groeit, zorgen we voor de toekomst van onze achterkleinkinderen. Weiger toe te geven aan de tirannie van het hier en nu. Daarmee kun je een goede voorouder zijn.
In het uitgebreide webinar hieronder vertelt Roman over ‘de goede voorouder.